Баянды
Бісмілладан бастадым
Барыстай болар бұл елге.
Батысқа бұрмай бастарын,
Бойлағын барды бірерге.
Бабаңның білгін байлығын,
Бұлтара бермей біреуге.
Бұрынғың байтақ болғанын,
Бүгінгі бала білер ме?…
Білге бабам бітігі,
Балбалды бәдіз баяғы.
Бағыштап бәйіт бейітке,
Бақырған бақсы баялы.
Байбарыс билік басында,
Батырын баққа бояды.
Бұқар бабам баршындай,
Басалқы бізге баяны.
Бөнгенбай барқын, баһадүр,
Батырлықтың белгісі.
Байдалы би, Бөлтірік,
Биліктің бедел, белдісі.
Біржандар, Бәйтен –бұлағым,
Бейімбеттер бергісі.
Бауыржан батыр – батылым,
Береке, бейбіт бергіші.
Баласы бар бәйбішенің,
Базарлы болар барағы.
Бедеу болған биеден,
Бағалы байтал балалы.
Берлинге барған баһадүр,
Балдақпен басып барады.
Бақаның бәлкім бағынан,
Балдақты батыр бағалы.
Біртуғаның болмаса,
Бөлтірігі бөрі білінер.
Бірлікті биік бағала,
Басынан балық бүлінер.
Бетегеден биік болсаңыз,
Бәйтеректей білер бұны бел.
Бәтуасыз болса берекең,
Бұғыдай белім бүгілер.
Барқыттай болған белдеуім,
Бойыңды басқан бүлдірген,
Бетпағыңда бет бермей,
Бөкендер босқан бір-бірден.
Биікте бүркіт бұлт бұзып,
Бүрленген бақтар бұлбұлмен.
Буыршын бұйда байланып,
Бураның буын білдірген.
Баянаула – байтақ бел,
Бейіштің бейне біріндей.
Бедері бөлек Бурабай,
Бүрлеген бұтақ бүріндей.
Бетпағыңда бөдене,
Бытпылдақтар білінбей.
Балқаштың бағы – балығы,
Бұласа бұлағы бүлінбей.
Бота болар бекпатша,
Ботташық басса бөктерді.
Бозала бұлтта бұлдырар,
Бидайық пен бөктергі.
Бөксесі бөлек борсықтың,
Барыста басқа бет-белгі.
Балақта болған бит – бүргі,
Басыңда би боп берді.
Бақуат байдың баяғы,
Бақауылы бал берген.
Балабайын бауыздап,
Бақсыға берген балгермен.
Бүгінгінің байлары,
Бақырымен бәлденген.
Бөтегесін бөрткізген,
Бұйырмай боғы бар бөлген.
Безеу басқан быржық бет,
Бүкір бала байда бар.
Бұратана бұқара,
Бұйрығына байланар.
Бейнетқордан бала бар,
Бәдені бөлек байқалар.
Береке, білім, батырлық,
Бұйырған баста бойға бар.
Бір Аллаға бағынғын,
Бетіңмен бері бас бұрып.
Бақилық болмас бүгінгің,
Бейнамаз білсең, бас бүлік.
Бәнидің бәрі бекер, бос,
Бітір бер, биқам басты бұқ.
Бісміллаң болсын бойыңда,
Бұсырман болу бастылық.
Біздерге бәлкім бұйырмас,
Бабалар барған Балқанды.
Бірлігің болмас бұлғасаң,
Батыраштай балтаңды.
Бәдәуй бағзы, бұрында,
Безген бәдия, барханды.
Барақалла бет бұрып,
Бақытты болды балпаңды.
Бұйра бас, бейпіл боп барат,
Бұрынғы бикеш бұрымды.
Балақсыз балтыр болбырап,
Бұрың бел бетсіз бүлінді.
Барымташы базарда,
Бөрікті батыр бұрынғы.
Бөтелке боза бұлды боп,
Балғындар бүгін бұзылды.
Бұғалық басқа бумаған,
Бұлар да белдің бөкені.
Балалы болса біледі,
Бесікке бөлеп бөпені.
Ботадан босып бозінген,
Белінен безген бекемі.
Бауырмалда болмайды,
Балапанның бөтені.
Бүгінгі буын босама,
Бұралқыдай бұралып.
Болдырған байтал, биенің,
Боғы болар быламық.
Базаршы болды балғындар,
Бақырға басы бұғалып.
Беделді болды білімсіз,
Бүлдеге бұты бұланып.
Бұйырмаса басыңа,
Бармақтай бағы басқаның,
Бәсеке, бақас билеген,
Бәледен безе бастағын.
Бәйгеден бұққан байпаң бар,
Бүйідей бүрер басқағын.
Басыр болған бадырақ,
Байқаусыз бақай баспағын.
Балдыр батпақ белдер бар,
Басқаға бөліп бергісіз.
Барақы, баран бөдес бар,
Борбайын борша бөлгісіз.
Балуан бар балғадай,
Бәйге бітпес белдісіз.
Бауырыңдай бала бар,
Бабасы басқа белгісіз.
Бұтақты бұзбас балта бар,
Бұйымын бекер бүлдірме.
Балғаңның басы бос болса,
Бұныңды бекіт білдірме.
Білтесін баспа береннің,
Бытырасы бығар бір – бірге.
Бірліктің бір белгісі,
Бишікке біткен бүлдірге.
Басымды бұрдым бауырлар,
Болашағы бұлыңғыр.
Базарда бүгін бақалшы,
Бұрынғы білгір білімді ұл.
Бақырға бермей басыңды,
Білімге беттеп бұрыл бір.
Бөрілі байрақ биіктеп,
Бірлігіңді біліндір.
Береке басы бірлікте,
Биік болсын бүтіндік.
Бодан боп бассыз батысқа,
Борша боп болды бүкіл бұт.
Бірін – бірі бақылап,
Бірегейді бітірдік.
Бөлінбе басқа, бабаға,
Бірлігің болсын бітімдік.
Батаңды бер бабалар,
Бағалағын балаңды.
Бақытты бол бауырлар,
Бақилық білем бағаңды.
Біразға бұным барса да,
Б-ға бәрі боялды.
Белгі болсын баршаңа –
Бағдаттан баянды.
Қыз бейнесі
Қияларға ұшырам қиялымен өлеңнің…
Автор.
Қорамса қабақ, жебедей кірпік,
Алмас қылыштай жанарың- жасын.
Қақпан жауырын, көбедей тіп-тік,
Адырна бейне қабағың – қасың.
Қамшыдай білте бұрымың болған,
Бүлдірге моншақ алтыннан тақтым.
Сенімің – сауыт, қылығың – қорған,
Сезімді сүйкімді қалпыңнан таптым.
Ардасың құлындай қысырды емген,
Кенжесіндей керім Зеңгі бабаның.
Бейкүнә бота мүсінді көркем,
Қозыдай қоңыр іреңді қарағым.
Домбыра-жүрек күйін төгеді,
Керней-көңілің көгімді кергенде.
Сыбызғы сырға бейімделеді,
Мендегі дабыл өзіңді көргенде.
Күздегі піскен алмасың балдай,
Ерінің жиде арман қылады.
Жапырақ жаның таңға ашылардай,
Талшындай белің таң қалдырады.
Имек иекті, кері иық тақтай,
Бетіңе баладым ақпанның қарын.
Қобызды Қорқыт жерұйық таппай,
Мен сені іздеп тапқанмын, таңым!
Пейішке кірдің өпкенде ерінім,
Сезімің селт етіп дір еттің білдім.
Қолыма қонған кептер керімім,
Сандығыңа салдым жүректің кілтін,
Жауып қой!
Ақындық Ар
Кешіре гөр, керім мінез келістім,
Білмеймін мен неге бездім, неге іштім.
Кейбір кезде кемерімнен тасынып,
Кетеді кеп көгінде ұшқым кеңістің.
Азбан тірлік аздырады, алдайды,
Тағдырыңды танымастан талдайды.
Сара жолдан қаралы орман шақырып,
Тасқа апарып соғам сосын маңдайды.
Әр адамның өз қолында нәсібі,
Бірақ оны ұстау қиын, әсілі.
Ақындардың қолынан еш келмейді,
Пенде құсап өмір сүру тәсілі.
Кейде мықты болғым келет мығымды,
Өмір деген түсінем де ұғымды.
Ал, бірақта су сұмақай сұқтанып,
Ірге сөгіп, ыластайды ығымды.
Өзім жапқан ашып тастап тығынды,
Қаншама рет қадір құм боп жығылды.
Абыройды ұстау қиын екен ғой,
Есептеме одан басқа шығынды.
Әлі талай жауқазын жыр көктей ме?
Булыққан күн күреңітіп өтті үйде.
Ойлаймын кеп ойсырадым дегенмен,
Ақындыққа арым адал деп кейде.
Қоғам жайы
Таба алмаспын тағдырымның енді емін,
Бақыт іздеп өткен ессіз пендемін.
Аласұрған арманымның кендерін,
Өлеңімнің дуасымен емдедім.
Ешбіреуге осы күні сенбедім,
Ең сорлысы бұл қоғамның мен бе едім?
Заман, әсте, мойындамас зарлыны,
Адамдардың пейілінің тарлығы,
Бауырына баса білмеу жарлыны,
Тізерлету намысы бар нарлыны,
Торығулар, қорынулар барлығы,
Бір құдайдың қарғысы ма, жарлығы?
Қолбайлау мен кедейшілік кемістік,
Барлығы да адам салған егістік.
Жарайды , ал, жаратқанға келістік,
Неге біздің қоғам күні терістік?
Бермей жатыр жапырағы жеміс түк,
Өкіметтің айтқандары құрбөстекей кеңістік.
Күнде шыққан жарлықтар маен үкімдер,
Қасқа бастар қол қоятын бітімдер,
Құны жоқ па ел жыртығын бүтіндер?
Түзу ұшпай мұржасынан түтіндер,
Жемқор жырды ауызыңнан сүтіңді ел.
Жарылқауды Жаратқаннан күтіңдер!
Тәуелсіздік таңы атқанмен таласып,
Жатқан жан жоқ Ақиқатқа жанасып.
Баз біреулер барыс болмақ бал ашып,
Азат елдің азаматы санасып.
Айтқан жырым осы болар жан ашып,
Кірпігіңді бір соғарсың Ар алдында, Қарашық!
Жар болуға жараймын
Пәктігіңе періште де сүйсінген,
Мен түгілі түрен өмір пендесі.
Адал арды жүрегімен түйсінген,
Жер шарының періштесі мен деші.
Сенің ғана жанарыңа жасырдым,
Арманымды, арлы әнімді, Арайлым!
Ғазалына тақырып бол ғасырдың,
Жаныңа тек жар болуға жараймын.
Адалдық пен арлылықтың белгісі,
Өзің, жаным, өзгелері өр кеуде.
Махабаттың бізде ғана белдісі,
Пәк сезімді алға тартам тергеуде.
Сен дегенде бұл дүние арайлы,
Бәрі сенің бір қараған қабағың,
Қалың қасың қарасына қамайды,
Тәбәріктің тартқандайын табағын.
Менің мұңым
Менің мұңымды кім түсінер дейсің дерексіз,
Қоймада қалдым құжаттай болып керексіз.
Шахтылы шаһарда шаһид болды бір ақын,
Өлеңін өремін жібектен деп жүріп кенепсіз.
Арқаның арда топырағын басып күнде мен,
Алатаудың ақындарын аңсап күнденем.
Көмірі көздір, шахтерлары шах қойып,
Музаға-мат, тумайды тыншып түнде өлең.
Сырласатын сұлу кездеспей сырғалы,
Мұңдасатын жігітсымақтар жүр бәрі.
Тобырлардың тозағында күйді өлең,
Көкірегімді көрсоқыр тірлік тырнады.
Ана біреу әне, түк түсінбей түксиді,
Мына біреу өлеңді ұқпай мықшиды.
Өлең өрті қызып жанбай көмірдей,
Күл секілді шоғы сөніп бықсиды.
Шахтылы шаһар, шаттығы шақар, шайпайы,
Бақытсыз қыздай жұлдызы сөнген байқа Айы.
Жаным жабырқап Жаратқанға жар салсам,
Естілер ме екен жан азабының айқайы?!
Торығу менен қорыну, сірә, осы ма?
Сезімсіз бәрі әйтсе де, жаным, шошыма!
Менің мұңымды кім түсінер дейсің, далбаса,
Сырымды жай ақтарғаным ғой досыма.
Ақын мен өлең
Ақын дегенің ақыл кенімен ұштасқан,
Зердесі зерек, көкірегі өксік пенделер.
Өлең дегенің өнермен қол ұстасқан,
Жаныңның дауасы жаралы жүрек емделер.
Ақын мен өлең айырмасыз бір бүтін,
Сұлулық. Муза. Мұң. Сезім.
Серігі ақын өлең туатын сырлы түн,
Тізбектеу сосын қазақтың көркем мың сөзін.
Ақын ажары-терең толғаныс термеде,
Ақын азабы-түсініксіз түйсік пендеге.
Ақын азады дейсің ғой кейде сен неге,
Ақын ажалы-байлаулы тұрса кермеде.
Ақынды салма теперіш пен тепкіге,
Жүрегі жүгенсіз жұлқынады бағынбай.
Мәрттігі оның тән құбылыс тектіге,
Пәктігі оның аққудың адал арындай.
