Қауіпсіздік шараларын күшейту мақсатында нысандардың кіре берісіне бекеттер қойылып, құжат-қағазыңды қойын-қонышыңды, темір-терсегіңді қатаң тексеріп, сүзгіден өткізетін жүйе ене бастаған уақыт. Журналистер күнұзын жиналыстан-жиналысқа шапқылайды. Әсіресе, өңір әкімдігінде өтетін жиында есеп жоқ. Төкең – Төлеген Нұрғазы әр журналистке еріп, фотоаппарат құралдары толған сөмкесін арқалап, әкімдік ғимаратына күніге бірнеше келіп, отырыстардан фото түсіріп, онысын редакцияға дереу тапсыру үшін кері жүгіріп жүргені.
Келген сайын әкімдіктің кіре берісіндегі бекеттегілер құжат түгендеп, темір тексеретін терезеден өткізіп барып төрге оздырады. Тәртіп солай. Бекетте бұрыннан істейтіндер Төкеңдерді әбден танып қалған, «родной» деп қабылдайды. Әкімдікке кезекті күні бас сұққанда, бекетке жаңадан келсе керек, жас тәртіп сақшысы құжаттарды тексеріп, Төкеңе:
– Сөмкеңізде не бар? – дейді.
Қалжыңы алда жүретін Төкең міз бақпаған күйі:
– Бомба бар! – дейді.
Бұрыннан істейтін сақшы:
– Әзіліңіз әдемі шықты, Төке!- деп күліп, жаңадан келген жас сақшыға бұл кісінің әзілдеп тұрғанын, осында жиі келетіндердің қатарынан, белгілі фотограф екенін түсіндіріп жібереді.
Арада біраз уақыт өтіп, Төкең әкімдіктің кіре берісіне келіп, тағы жаңадан ауысқан сақшының жіті тексеруіне тап болады. Ол да талап-тәртіп бойынша құжаттарын тексеріп, темір-терсектерін түгендеп, сосын:
– Сөмкеңізде не бар? Көрсетіңіз! – дейді. Төкеңнің жауабы әдеттегідей:
– Бомба!
Бұрыннан істейтін әлгі сақшы да қарап тұрмай:
– Төке-ау, баяғы бомбаны арқалап әлі жүрсіз бе?! – деп әзілге әзіл қосып, көңілді ауанды арттырып тастайды.
Қылқалам туындысының (Төкең зейнетке шыққандағы тарту) авторы – суретші Өсербай Шоранов.
Не керек, қайбір күні Төкеміз Потанин атындағы өлкетану музейіндегі шарағы барады ғой. Мұнда да құжат-қағаз, қойын-қонышты тексеру сол. Осы жердегі күзетте тұрғандардың бірі:
– Сөмкеде не бар, аға? – дейді.
Бұл сұраққа әзіл жауабын айтып әбден дәндеп алған Төкең әдеттегідей және аса серьезный кейіпте:
– Бомба бар! – дейді ғой. Сол-ақ екен, күзетшілердің бірі көзді ашып-жұмғандай шапшаңдықпен Төкеңнің қолын артына қайырып, тырп еткізбей ұстап, сөмкеге секеммен қарап, шұғыл әрекетке көшкен. Оның алдында фотоға түсірудің ұрымтал тұсын іздеп жүгіремін деп сүрініп құлап, Төкең қолын жаралап алған болатын. Тәртіп сақшысы сол жарақатты қолды қайырғанда Төкең жаны шығып кете жаздап, ойбайлап қалады. Әйтеуір, музейдегі танитындар Төкеңнің кім екенін айтып, түсіндіріп, сақшыларды сабасына түсіреді.
Қалжыңдаймын деп, қолын тағы мертіктіріп ала жаздаған Төкеңнің осындай «қызықтары» көп.
Асыл ӘБІШЕВ.
