Басты құжат – дамудың берік кепелі
Еліміздің Ата Заңының алғаш қабылданғанына 30 жыл толып отыр. 1995 жылғы 30 тамызда жалпыхалықтық референдум арқылы қабылданған бұл құжат – еліміздің тәуелсіздік тарихындағы ең маңызды саяси оқиғалардың бірі. Конституция – мемлекетіміздің құқықтық жүйесінің негізі, қоғам дамуының кепілі және азаматтардың басты құқықтары мен бостандықтарын айқындайтын асыл қазына.
Ата Заң – Қазақстан халқының егемен ел ретіндегі еркін таңдауының айғағы. Ол мемлекетіміздің саяси құрылымын, басқару жүйесін, билік тармақтарының өзара теңгерімін айқындайтын үйлестіретін негізгі құжат ретінде өзінің өміршендігін көрсетіп келеді. Осы жылдар аралығында Ата Заң еліміздің демократиялық дамуының, құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның орнығуының берік іргетасына айналды. Конституция – тәуелсіздіктің басты саяси-құқықтық жетістігі, мемлекетіміздің бірлігі мен тұрақтылығының кепілі.
30 жылдық мерейтой – тарихқа тағзым етіп қана қоймай, Конституцияның құндылығын, оның ел дамуына қосқан үлесін саралауға мүмкіндік береді.
Қазақстан тәуелсіздік алған алғашқы жылдары жаңа қоғам құрудың күрделі кезеңін бастан өткерді. Сол кезде құқықтық және саяси жүйені бекемдеу үшін уақыт талабына сай жаңа Конституция қабылдау қажеттігі туындады. 1995 жылғы Конституция елдің саяси құрылымын, мемлекеттік биліктің ұйымдастырылуын, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын нақтылап, жаңа тарихи дәуірге жол ашты.
Конституция – мемлекеттіліктің басты белгісі, егемендіктің ұйтқысы. Оның қабылдануы жас мемлекетке халықаралық аренада сенімді серіктес болуға, тұрақты даму жолына түсуге мүмкіндік берді.
Ата Заң – Қазақстан халқының бірлігі мен татулығының негізі. Онда «Мемлекеттің ең қымбат қазынасы – адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» деп айқын жазылған. Бұл қағида – еліміздегі демократиялық құндылықтардың темірқазығы.
Бүгінде Конституция Қазақстан халқының теңдігін, ұлтаралық келісім мен діни сенім бостандығын қамтамасыз етеді; әр азаматтың жеке басының құқықтары мен бостандықтарына мемлекеттік кепілдік береді; әлеуметтік әділеттілікті, білім алу мен денсаулық сақтауға қолжетімділікті қамтамасыз ететін құқықтық негіз қалыптастырады.
Сондықтан да Конституция – қоғамдағы бейбітшілік пен тұрақтылықтың, азаматтардың болашаққа сенімінің басты тірегі.
Отыз жыл дересінде Қазақстан Конституцияның негізінде барлық салада зор жетістіктерге жетті.
Мысалы, саяси салада – билік тармақтары арасындағы тежемелік әрі тепе-теңдік жүйесі орнықты. Парламент пен жергілікті өкілді органдардың рөлі күшейіп, саяси реформалар жүзеге асты.
Экономикада – жеке меншікке қол сұқпау, кәсіпкерліктің еркіндігі бекітілді. Нарықтық экономика қалыптасып, шетелдік инвестиция тартуға қолайлы жағдай жасалды.
Әлеуметтік салада – әрбір азаматтың білім алу, медициналық көмекке жүгіну, әлеуметтік қамтамасыз етілу құқығы бекітілді.
Мәдениет пен тіл саясатында – мемлекеттік тіл мәртебесі айқындалып, басқа этностардың мәдениеті мен дәстүрін дамытуға кепілдік берілді.
Осылайша, Конституция Қазақстанды демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтыруда шешуші рөл атқарды.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 30 жылдығы – тәуелсіз еліміздің тарихындағы ерекше белес. Бұл – халық еркіндігінің, мемлекет тұтастығының, ел бірлігінің символы. Ата Заң – уақыт сынынан өткен, болашаққа бағыт беретін құжат.
Конституцияға адалдық – әрбір азаматтың ел алдындағы парызы. Ол – әділетті Қазақстанды, өркениетті қоғамды, қуатты мемлекетті дамытудың сенімді кепілі.
Асыл ӘБІШЕВ.
